Toàn cảnh Nghĩa trang liệt sĩ Ba Dốc

   Được bao quanh bởi rừng thông Ba Trại xanh ngát, Nghĩa trang liệt sĩ thanh niên xung phong (TNXP) Thọ Lộc (xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch) hay còn gọi là Nghĩa trang liệt sĩ Đội TNXP 25, Ban Xây dựng 67 là một trong 3 nghĩa trang liệt sĩ TNXP ở Quảng Bình (gồm Nghĩa trang liệt sĩ Tân Ấp - huyện Tuyên Hóa, Nghĩa trang liệt sĩ Vạn Ninh - huyện Quảng Ninh và Nghĩa trang liệt sĩ Thọ Lộc - huyện Bố Trạch).
   Ngày ấy, dưới mưa bom bão đạn, các anh, các chị từng là TNXP, công nhân giao thông Ban Xây dựng 67 (B67) trực thuộc Tổng Cục tiền phương, Đoàn 559 đã anh    dũng hy sinh để đảm bảo giao thông thông suốt cho hơn 1.000 km đường Trường Sơn, phục vụ vận tải chi viện cho chiến trường miền Nam. Nghĩa trang liệt sĩ TNXP Thọ Lộc hiện là nơi yên nghỉ của 561/1.088 liệt sĩ Ban Xây dựng 67. Các bác, các anh chị hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Cũng như các nghĩa trang liệt sỹ khác, nhiều mộ phần của các anh hùng liệt sỹ chưa xác định được thông tin. Đất nước yên bình nhờ sự hy sinh xương máu và tuổi xuân của biết bao thế hệ cha anh! Thắp một nén tâm nhang với tấm lòng thành kính để tri ân các anh hùng liệt sỹ, tri ân những người con ưu tú đã anh dũng hy sinh để tuổi xuân mãi mãi nằm lại bên con đường từng một thời là tuyến lửa!

Thường trực Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh Quảng Bình viếng
các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ TNXP Thọ Lộc.

   Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh nói chung, Đường 20 Quyết Thắng nói riêng là địa danh ghi đậm trang sử hào hùng của dân tộc; Đây là mục tiêu đánh phá khốc liệt của đế quốc Mỹ. Với tinh thấn “đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, “sống bám đường,chết kiên cường dũng cảm”, các lực lượng trên tuyến Đường 20 Quyết Thắng đã không quản ngại gian khổ, hy sinh, bất chấp mưa bom, bão đạn, làm nên những chiến công kỳ tích, góp phần vào chiến thắng trên chiến trường miền Nam. Câu chuyện về sự hy sinh của 8 liệt sĩ TNXP trên tuyến đường này gây xúc động mãnh liệt không chỉ cho những người cùng thời mà cho cả các thế hệ sau này: Cách đây 52 năm, vào chiều ngày 14/11/1972, máy bay B52 của đế quốc Mỹ đã ném hàng tấn bom xuống Đường 20 Quyết Thắng hòng đánh sập đường chi viện chiến lược từ hậu phương miền Bắc vào tiền tuyến miền Nam. Khi đội TNXP 25 thuộc Đại đội 217, Binh đoàn Trường Sơn 559 đang mở đường thì tiếng còi báo động vang lên, 8 TNXP vội vàng lao vào hang đá. Rồi bom địch nổ hàng loạt, những tảng đá hàng trăm tấn đã đè lấp cửa hang - nơi có 8 chiến sĩ TNXP đang tránh trú. Mặc dù đồng đội bến ngoài đã nỗ lực dồn sức tìm cách giải cứu nhưng mọi phương án cứu hộ đều không có kết quả. Hơn một tuần cầm cự, tiếng kêu cứu của 8 chiến sĩ TNXP vọng ra yếu dần rồi tắt lịm giữa nỗi đau xé lòng của những người đồng đội…
   Đền thờ các anh hùng liệt sĩ Đường 20 Quyết Thắng như một lời tri ân các chàng trai, cô gái tuổi 20 đã hy sinh xương máu trên cung đường này để làm nên tuyến đường huyền thoại - Đường 20 Quyết Thắng. Các anh hùng, liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự nghiệp thống nhất đất nước, cho con đường xanh mãi tuổi 20.

Thường trực Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh Quảng Bình viếng
các anh hùng liệt sĩ tại Đền thờ các anh hùng liệt sĩ Đường 20 Quyết Thắng.

   Đền tưởng niệm liệt sĩ Trường Sơn - Bến phà Long Đại nằm ở địa phận thôn Long Đại, xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh, là nơi ghi dấu những ký ức về sự hy sinh của lực lượng TNXP trên tuyền đường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây cũng chính là nơi giặc Mỹ thả quả bom đầu tiên trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc từ năm 1965 đến 1972. Kẻ thù đã trút xuống hàng vạn tấn bom đạn nhằm ngăn chặn sự chi viện của quân và dân ta trên tuyến vận tải quan trọng này. Hàng nghìn người con ưu tú của Tổ quốc đã ngã xuống để giữ cho mạch máu giao thông vận tải luôn thông suốt. Đền tưởng niệm liệt sĩ Trường Sơn - Bến phà Long Đại trở thành “địa chỉ đỏ” trong hệ thống di tích lịch sử Đường Trường Sơn huyền thoại.
   Dâng hương các anh hùng liệt sỹ là hoạt động thường niên của Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo nhân dịp kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ là thể hiện sự tri ân, truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”của dân tộc Việt Nam ./.

Minh Nguyễn